Συνομωσία εναντίον της Αμερικής

Ως πρώτη συνανάγνωση για το 2017, στη ΛΑΚ (Λέσχη Ανάγνωσης Κατερίνης) αποφασίσαμε να διαβάσουμε ένα βιβλίο εναλλακτικής ιστορίας. Τι είναι αυτό; Είναι κάτι μεταξύ ιστορικού  βιβλίου και φαντασίας/ επιστημονικής φαντασίας- συνήθως δυστοπίας. Είναι ένα ιστορικό βιβλίο για το τι θα μπορούσε να είχε γίνει αν κάποια στιγμή ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός έπαιρνε άλλη τροπή. Παραδείγματα: «Fatherland» (Robert Harris)  , «11/22/63» (Stephen King)  , «Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο» (Philip Dick) και άλλα πολλά. Εμείς αποφασίσαμε να διαβάσουμε τη «Συνομωσία εναντίον της Αμερικής«, του Philip Roth, που εκδόθηκε το 2004.

Πρωταγωνιστής ο μικρός Philip, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος ζει με τους γονείς του και τον μεγάλο του αδελφό στο Newark, στις αρχές του ’40. Ο Franklin Roosevelt έχει ήδη τελέσει δύο φορές πρόεδρος των ΗΠΑ και πάει για τρίτη (πραγματικό γεγονός). Υποψηφιότητα όμως βάζει και ο Charles Lindberg (πραγματικό πρόσωπο, που δεν έβαλε υποψηφιότητα όμως) , με το κόμμα «America first» (μας θυμίζει κάτι;), ο οποίος και κερδίζει. Και έτσι μπαίνουμε σε μια εναλλακτική τροχιά της ιστορίας, όπου πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ένας συντηρητικός εθνικιστής, επίτιμος αεροπόρος της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας, φίλος του αγαπητού μας Αδόλφου Χίτλερ. Η προηγούμενη πρόταση είναι όλη πραγματική, εκτός από το ότι εκλέχτηκε πρόεδρος. Το τονίζω, γιατί είναι τρομακτικό το ποσό εύκολα θα μπορούσε αυτή η εναλλακτική ιστορία να είναι η πραγματική.

Διαβάζοντας κάνεις το βιβλίο δεν διαβάζει μια πολιτική ιστορία, αλλά την ιστορία μιας εβραϊκής οικογένειας και πώς αυτή επηρεάζεται από πολιτικές και κοινωνικές καταστάσεις που έμμεσα εμείς παρατηρούμε, καταστάσεις που είναι άμεσα συνδεδεμένες με την αντισιμιτική στάση και πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση του Lindberg. Βλέπουμε μια οικογένεια και μια κοινότητα η οποία, ενώ δεν ξέρει άλλη γλώσσα, ενώ δεν έχει ζήσει ποτέ εκτός της Αμερικής, ξαφνικά βρίσκεται στο στόχαστρο και αρχίζει να νιώθει παρείσακτη στον ίδιο της τον τόπο (και ξαναρωτάω, μας θυμίζει κάτι αυτή η κατάσταση;).

Με αυτό το βιβλίο με κέρδισε ο Roth (κάτι που δεν μπορώ να πω για το «Σύνδρομο του Πορτνόυ«) . Η αφήγηση γίνεται τη μία από τον Philip εννιά – δέκα χρόνων και την άλλη από τον ενήλικο Philip, αλλάζει από την περιγραφή των έντονων συναισθημάτων του παιδιού – άμεσο παρατηρητή των γεγονότων, στα συμπεράσματα του μακρινού πλέον ενήλικου παρατηρητή, που ξέρει ήδη την εξέλιξη και το αποτέλεσμα. Μπορεί να φαίνεται κουραστικό, αλλά ο Roth καταφέρνει να το κάνει με τόσο απλό αλλά αποτελεσματικό τρόπο, από τη μια στιγμή στην άλλη,  που όχι μόνο δεν μπερδεύει, αλλά προκαλεί σκέψεις και συναισθήματα που η απλή μονοχρονική αφήγηση θα αδυνατούσε.

Για κλείσιμο, παραθέτω μια συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας τον Ιανουάριο, με αφορμή αυτό ακριβώς το βιβλίο, σχετικά με τον Donald Trump, τον χαρακτήρα του, την εκλογή του, τις συνέπειες όλων αυτών. Και ναι, αυτή είναι η απάντηση στο τι θα έπρεπε να μας θυμίζει το βιβλίο αυτό. Αν όντως δεν κάνατε τη σύνδεση, πείτε μου σε ποιο μέρος ζείτε, ακούγεται πολύ όμορφο. 😉

Υ.Γ. Θα ήθελα να σημειώσω ότι το βιβλίο το άκουσα σε ακουστική μορφή, με αφηγητή τον Ron Silver και ομολογώ πως η εμπειρία είναι υπέροχη. Θα γράψω περισσότερα για τα ακουστικά βιβλία άλλη φορά.